Nhiều doanh nghiệp Việt “sập bẫy” lừa đảo thương mại quốc tế 30/01/2024

Theo Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT), người dân cần lưu ý về 4 chiêu thức lừa đảo trực tuyến mới đang được các nhóm đối tượng sử dụng nhiều nhằm chiếm đoạt thông tin, tài sản để trục lợi, đặc biệt là giai đoạn giáp Tết Giáp Thìn 2024.

Nhiều doanh nghiệp Việt “sập bẫy” lừa đảo thương mại quốc tế

Thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp (DN) Việt Nam đã gặp nhiều rủi ro khi kinh doanh xuất khẩu với các đối tác tại thị trường Âu – Mỹ. Lý do là bởi các doanh nghiệp xuất khẩu (XK) này có xu hướng chủ quan, dẫn tới sơ hở khi tiếp cận, soạn thảo hợp đồng và bị “sập bẫy” gian lận thương mại, lừa đảo hoặc vướng vấn đề về pháp lý.

Theo đó, Thương vụ Việt Nam tại một số nước Châu Âu đã thông tin cảnh báo về các hiện tượng lừa đảo, rủi ro khi doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu với các đối tác tại thị trường này nhưng số vụ lừa đảo vẫn không hề giảm.

Theo Bộ Công Thương, có nhiều lý do dẫn đến hình thức lừa đảo doanh nghiệp trên. Cụ thể, các doanh nghiệp tại Việt Nam có xu hướng chủ quan, sơ hở trong tiếp cận, soạn thảo điều khoản hợp đồng và cam kết thiếu tính chặt chẽ. Mặc dù, nhiều ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam hiện nay đứng hàng đầu thế giới nhưng đa phần các doanh nghiệp Việt Nam lại là các DN nhỏ và vừa, rất thiếu kinh nghiệm về tranh chấp thương mại quốc tế. Cũng có trường hợp một số DN sở tại không chủ ý lừa đảo nhưng chậm chạp trong quá trình thanh toán. Hơn nữa, DN Việt đã quá tin tưởng vào người môi giới: soạn thảo hợp đồng rất đơn giản, thiếu nhiều điều khoản quan trọng nhưng DN vẫn chấp nhận. Đáng e ngại hơn, DN cũng đã bỏ qua khâu kiểm tra đối tác trong khi đây là một yêu cầu bắt buộc khi giao dịch với đối tác mới.

Tình trạng lừa đảo qua mạng không chỉ diễn ra ở khu vực Trung Đông, Châu Phi mà ngày càng phổ biến và diễn ra ngay cả tại các thị trường lớn, có uy tín như Mỹ, Hà Lan, Italia, Na Uy… Để hạn chế rủi ro trong giao dịch thương mại quốc tế, thời gian qua, Bộ Công Thương đã nhiều lần cảnh báo các DN Việt Nam khi giao dịch với các DN nước ngoài cần phải thận trọng và đàm phán kỹ điều khoản thanh toán để bảo đảm an toàn nhất.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng đã nhanh chóng chỉ đạo các đơn vị chức năng thuộc Bộ, hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, phối hợp với các cơ quan liên quan thường xuyên cập nhật thông tin, cảnh báo cho các địa phương, hiệp hội ngành hàng, DN về các hình thức lừa đảo, gian lận thương mại phổ biến hoặc mới xuất hiện. Đồng thời, tăng cường hướng dẫn, tăng cường bồi dưỡng kiến thức thương mại, tài chính quốc tế, đào tạo kỹ năng giao dịch quốc tế cho các địa phương, DN Việt Nam, nhất là các DN vừa và nhỏ để nâng cao năng lực của DN trong giao dịch thương mại quốc tế.

Xuất hiện nhiều hội nhóm lừa đảo “thu hồi nợ treo”

Thời gian vừa qua nhiều người đã bị lừa lần 1, sau đó lại tiếp tục bị lừa lần 2 và nhiều lần khác với số tiền có khi lên tới hàng tỷ đồng bởi những hội nhóm mạo danh lực lượng an ninh mạng, các văn phòng luật và ngân hàng, các cơ quan chức năng đã có nhiều cảnh bảo, người dân cũng cảnh giác, nhưng vẫn mắc bẫy lừa đảo.

Chiêu trò của các đối tượng không mới nhưng vẫn đủ tinh vi để khiến cho nhiều người dùng mạng xã hội sập bẫy. Hiện nay, trên mạng xã hội Facebook, các hội nhóm với tên “Tiếp nhận thông tin thu hồi vốn treo”, “Lấy lại tiền bị lừa qua mạng”… xuất hiện tràn lan cùng với các trang web mang giao diện tương tự với đơn vị thuộc Bộ Công an, văn phòng luật, luật sư… Phía dưới các bài đăng là hàng loạt các tin nhắn bình luận “đã lấy lại được tiền lừa đảo trước Tết”. Đối tượng yêu cầu gửi giấy tờ chứng minh bị lừa và đóng tiền phí ban đầu tra soát thông tin từ 3-5 triệu đồng. Điểm chung của các đối tượng hình thức này là đều đưa ra các mức phí và giới thiệu có mối quan hệ thân thiết với nhiều cơ quan chức năng của Việt Nam.

Có thể thấy, hàng loạt những bài bình luận, hoặc tin nhắn trong các hội nhóm, giới thiệu đã lấy lại được tiền lừa đảo hoàn toàn là kịch bản của các đối tượng lừa đảo và 100% các hội nhóm lấy lại tiền lừa đảo và thu hồi nợ treo trên mạng đều có dấu hiệu lừa đảo.

Cảnh giác cuộc gọi giả mạo công an

Mới đây, Công an quận Tây Hồ, Hà Nội đang điều tra, xác minh vụ giả danh cán bộ Công an, lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền là 4,5 tỷ đồng.

Theo đó, vào ngày 18/1/2024, bà N. (SN 1960, trú tại Tây Hồ, Hà Nội) có nhận được điện thoại của một đối tượng tự xưng là cán bộ Công an. Đối tượng nói bà N. có liên quan đến vụ rửa tiền và buôn bán ma túy. Để phục vụ điều tra, đối tượng yêu cầu bà phải kê khai tài sản để chứng minh mình không liên quan. Do lo sợ nên bà N đã chuyển 4,5 tỷ đồng vào tài khoản của đối tượng. Sau đó, bà N biết mình bị lừa nên đã cơ quan Công an trình báo.

Vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng bán tràn lan trên các nền tảng trực tuyến

Theo Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) với sự tăng trưởng của thương mại điện tử Việt Nam, vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng được bày bán tràn lan trên các nền tảng giao dịch trực tuyến, các mạng xã hội xuyên biên giới đang ảnh hưởng trực tiếp tới người tiêu dùng, doanh nghiệp và sự lành mạnh của thị trường.

Vào ngày 22/1, Lực lượng chức năng tỉnh Bình Dương đã phát hiện và đồng loạt kiểm tra 4 địa điểm sản xuất, buôn bán sữa do đối tượng làm chủ ở nhiều địa điểm tại Bình Dương và TP.HCM; phát hiện nhiều tang vật, ước tính giá trị lên đến 14,5 tỷ đồng.

Tại cơ quan chức năng, đối tượng thừa nhận hành vi lừa đảo; thuê một nhà xưởng ở khu phố Nội Hóa 1, phường Bình An, TP. Dĩ An và công nhân để sản xuất sữa bột giả nhãn hiệu nổi tiếng từ Australia, New Zealand và chưa được phép sản xuất tại Việt Nam. Sau khi làm thành phẩm sữa bột giả nhãn hiệu các thương hiệu nổi tiếng, đối tượng đăng thông tin chào bán trên các trang mạng xã hội và giao hàng qua hệ thống các công ty giao hàng tiết kiệm. Để tránh bị cơ quan chức năng phát hiện, trong vòng khoảng 1 tháng đối tượng sẽ đổi địa điểm sản xuất, kho chứa hàng. Để tạo niềm tin cho khách hàng, cơ sở của đối tượng sẵn sàng cho khách hàng hàng đồng kiểm bằng cách quét mã QR code trực tiếp trên các lon sữa khi nhận được, bởi khi khách hàng quét mã này sản phẩm vẫn trả ra kết quả ra là hàng chính hãng. Hiện tại, lực lượng chức năng đang tiếp tục điều tra để xác minh các hành vi vi phạm.

Tương tự với thủ đoạn trên, mới đây, một đối tượng lừa đảo khác sử dụng hình thức mua bán hải sản trên mạng xã hội đã bị Công an tỉnh Quảng Ninh khởi tố. Để thực hiện hành vi lừa đảo, đối tượng sử dụng nhiều các tài khoản Facebook và Zalo “ảo” để gửi lời mời kết bạn với người khác nhằm mục đích làm quen; gửi ảnh và cung cấp thông tin về bản thân rằng làm nghề buôn bán, đánh bắt thủy, hải sản, có nhiều đầu mối, nguồn cung cấp hải sản tươi sống, giá rẻ.

Đối tượng sử dụng nhiều số điện thoại để gọi điện liên lạc trực tiếp với người mua và chia nhỏ số tiền lừa đảo được sang nhiều tài khoản ngân hàng khác nhau. Ngoài ra, đối tượng tiếp tục giả danh nhà xe gọi cho người mua thông báo đã nhận được hàng gửi, đồng thời hẹn thời gian và địa điểm để giao hàng. Từ đó yêu cầu người mua chuyển tiền để đặt cọc hoặc thanh toán toàn bộ số tiền mua hàng qua tài khoản ngân hàng rồi chiếm đoạt. Để tránh bị phát hiện, đối tượng chuyển tiếp. Từ tháng 6 đến tháng 12/2023, đối tượng đã lừa đảo 7 người trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh và chiếm đoạt trên 135,5 triệu đồng.