Phát triển ngành thủy sản bền vững dựa vào khoa học kỹ thuật 27/11/2020

(KDTT) – Nằm ở vùng hạ lưu sông Mekong, có nguồn nước ngọt quanh năm, TP Cần Thơ hưởng nhiều lợi thế để phát triển ngành thủy sản. Cùng với việc sản xuất theo nhiều mô hình khác nhau, việc tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất đã đem đến hiệu quả kinh tế cao cho ngành thủy sản của tỉnh.

Ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật phát triển bền vững ngành thủy sản.

Hiện, TP Cần Thơ có khoảng 51.000 ha diện tích nuôi thủy sản tiềm năng và có hơn 199 cơ sở giống thủy sản, trong đó có 138 cơ sở cá giống và 61 cơ sở tôm giống. Năm nay, tổng sản lượng nuôi thủy sản của thành phố dự kiến đạt 9.000 ha, với sản lượng hơn 224.000 tấn, trong đó cá tra chiếm 80% trên tổng sản lượng.

Với 45 nhà máy chế biến thủy sản, công suất thiết kế khoảng 455.000 tấn thành phẩm/năm. Sản lượng thủy sản xuất khẩu của các nhà máy đạt 150.000 tấn/năm, với kim ngạch trên 550 triệu USD/năm, Cần Thơ đang là nơi đang tập trung được nhiều doanh nghiệp thu mua, chế biến và tiêu thụ các loại thủy sản cho toàn vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Phát huy các lợi thế sẵn có để nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản, thành phố tích cực khuyến khích, hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp tổ chức sản xuất theo hướng hình thành các tổ chức liên kết, các vùng sản xuất tập trung theo quy hoạch. Áp dụng các quy trình nuôi tiên tiến, các thiết bị, vật tư, con giống, thức ăn mới… nhằm đạt hiệu quả và tạo sản phẩm chất lượng, đảm bảo an toàn đáp ứng nhu cầu thị trường.

Theo thống kê, Cần Thơ hiện có hơn 289 ha nuôi thủy sản đạt theo các tiêu chuẩn an toàn, thân thiện môi trường như GAP, ASC, SQF, BMP và BAP. Bên cạnh con cá tra, nông dân tại nhiều quận, huyện cũng phát triển sản xuất được nhiều đối tượng thủy sản khác có hiệu quả kinh tế cao như cá chạch, cá lóc, cá thát lát, lươn, ếch, tôm càng xanh, ốc bươu, cá cảnh… Các loại thủy sản này nuôi đa dạng theo nhiều hình thức như trong hầm, ao, mương, bể, nuôi lồng bè, nuôi vèo đặt trong ao, trên sông và nuôi trên ruộng nhằm tận dụng tốt các diện tích đất, nước và điều kiện tự nhiên hiện có.

Bên cạnh đó, nhờ đẩy mạnh ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật nhiều cơ sở đã sản xuất giống nhân tạo thành công với nhiều loài thủy sản bản địa có giá trị cao để phục vụ nuôi thương phẩm. Các cơ sở sản xuất giống cũng ứng dụng nhiều công nghệ mới để phát triển sản xuất thêm nhiều giống thủy sản mới, hạn chế mầm bệnh, ổn định môi trường, nâng cao tỷ lệ sống và giảm giá thành.

Ngành nông nghiệp thành phố cũng hỗ trợ người dân xây dựng và nhân rộng nhiều mô hình hiệu quả như nuôi cá chạch, cá lóc, cá trê, cá rô, thát lát, lươn… theo hướng an toàn, sử dụng thức ăn công nghiệp thay thức ăn tươi sống. Qua đó, góp phần chủ động nguồn thức ăn, hạn chế dịch bệnh, giảm nhẹ chi phí lao động và các tác động xấu đến môi trường nuôi; có điều kiện đẩy mạnh nuôi thâm canh, nâng cao hiệu quả sản xuất và đa dạng hóa đối tượng nuôi. Ðơn cử, mô hình áp dụng hệ thống lọc tuần hoàn nuôi lươn trong bể nhân tạo không bùn đạt yêu cầu an toàn thực phẩm theo hướng VietGAP có thể cho lợi nhuận 1,7 triệu đồng/m²/vụ; mô hình nuôi cá lóc trong vèo (30-40m²/vèo) sử dụng thức ăn công nghiệp có thể cho lợi nhuận 3,85 triệu đồng/vèo/vụ, kéo dài khoảng 3-4 tháng; mô hình nuôi cá thát lát thâm canh trong lồng bè, tỷ lệ sống 85%, năng suất 150 tấn/ha, lợi nhuận 75 triệu đồng/1.000m²…

Theo ông Phạm Trường Yên, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ, những năm qua ngành thủy sản luôn phải đối mặt với nhiều thách thức như vấn đề môi trường, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, rào cản kỹ thuật, mất cân đối cung – cầu làm biến động giá cả thủy sản, chất lượng hàng hóa chưa ổn định… Do đó, việc đẩy mạnh chuyển giao, ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất đóng vai trò cực kỳ quan trọng để tái cơ cấu ngành thủy sản theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, đảm bảo hội nhập kinh tế và theo kịp xu hướng phát triển khoa học công nghệ toàn cầu.

Bên cạnh những kết quả đạt được, ngành thủy sản Cần Thơ vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Như việc nuôi nhiều loại thủy sản còn mang tính tự phát, nhỏ lẻ, thiếu liên kết, giá thành sản xuất nhiều loại thủy sản còn cao, người dân còn hạn chế khả năng tiếp cận, ứng dụng khoa học công nghệ mới, người dân và doanh nghiệp thủy sản còn thiếu vốn…

Thành phố cần tiếp tục tăng cường công tác thông tin, tập huấn, hỗ trợ nông dân mở rộng các mô hình nuôi thủy sản tiên tiến, mang lại hiệu quả cao. Khuyến khích nông dân hình thành các hợp tác xã thủy sản, các mô hình sản xuất trang trại gắn với xây dựng thương hiệu, tạo mối liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị. Ðồng thời, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và phối hợp làm tốt hơn công tác tổ chức sản xuất, kết nối cung – cầu, xúc tiến và mở rộng thị trường tiêu thụ… nhằm ổn định đầu ra sản phẩm.

MINH LONG