Vắc-xin Sputnik V của Nga hiệu quả 91,6% trong thử nghiệm giai đoạn cuối 04/02/2021

(KDTT) – Theo kết quả được đánh giá từ thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối được công bố trên tạp chí y khoa quốc tế The Lancet hôm 2/2, cho thấy vắc-xin Sputnik V của Nga có hiệu quả gần 92% trong việc ngăn chặn sự phát triển của Covid-19 ở người.

“Nga đã đúng”

Theo các chuyên gia y khoa, kết quả thử nghiệm giai đoạn III của vắc-xin Sputnik V đồng nghĩa với việc thế giới có thêm lựa chọn, một vũ khí hiệu quả trong nỗ lực ngăn chặn đại dịch Covid-19, vốn đang hoành hành khắp thế giới.

Kết quả thử nghiệm đã được đối chiếu, so sánh bởi Viện Gamaleya ở Moscow, nơi phát triển và thử nghiệm vắc-xin này, cho thấy sự phù hợp với dữ liệu về hiệu quả được công bố ở các giai đoạn trước đó.

Một nhân viên y tế bơm đầy vào ống tiêm vắc-xin Gam-COVID-Vac (tên thương hiệu của Sputnik V) tại Butovo, nam Moscow. (Ảnh: CNBC)

Ian Jones – Giáo sư tại Đại học Reading và Polly Roy – Giáo sư tại Trường y học nhiệt đới & vệ sinh dịch tễ London, cho biết: “Việc phát triển vắc-xin Sputnik V đã bị chỉ trích vì quá vội vàng và thiếu minh bạch. Tuy nhiên, kết quả được báo cáo ở đây là rõ ràng, dựa trên nguyên tắc khoa học của việc tiêm chủng đã được chứng minh”.

Trong khi đó, các nhà khoa học – những người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết trong một bình luận được chia sẻ bởi The Lancet, cho hay: “Vắc-xin Sputnik V hiện có thể tham gia cuộc chiến để giảm tỷ lệ mắc Covid-19”.

Các nhà nghiên cứu, dẫn đầu bởi Denis Logunov của Viện Gamaleya, cho biết trên tạp chí The Lancet, kết quả thử nghiệm giai đoạn III của vắc-xin Sputnik V dựa trên dữ liệu từ 19.866 tình nguyện viên, trong đó 1/4 được dùng giả dược.

Các nhà khoa học cho biết kể từ khi bắt đầu thử nghiệm vắc-xin ở Moscow, đã có 16 trường hợp ghi nhận có triệu chứng nhiễm Covid-19 ở những người được tiêm vắc-xin, và 62 trường hợp ở nhóm dùng giả dược.

Điều này cho thấy việc được điều chế để kích hoạt phản ứng miễn dịch từ hai mũi tiêm cách nhau 21 ngày dựa trên công nghệ adenovirus vector, sử dụng hai loại vector khác nhau là Ad5 và Ad26, vắc-xin Sputnik V có hiệu quả 91,6% đối với những người nhiễm Covid-19.

Được biết Nga đã phê duyệt vắc-xin Sputnik V vào tháng 8 năm ngoái, trước khi cuộc thử nghiệm quy mô lớn bắt đầu. Vắc-xin này sau đó đã được phân phối và tiêm chủng trên diện rộng ở Nga cũng như xuất khẩu sang các nước theo đơn đặt hàng. Vắc-xin được đặt tên là Sputnik V, liên tưởng tới vệ tinh đầu tiên trên thế giới do Liên Xô phóng lên quỹ đạo.

Một số ít nhân viên y tế tuyến đầu bắt đầu tiếp nhận vắc-xin ngay sau đó, và một đợt triển khai quy mô lớn đã bắt đầu vào tháng 12/2020, mặc dù quyền tiếp cận chỉ giới hạn ở những người trong các các ngành nghề đặc thù như giáo viên, nhân viên y tế và nhà báo.

Vào tháng 1 năm nay, vắc-xin đã được cung cấp cho tất cả người dân Nga. Kirill Dmitriev – người đứng đầu Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga (RDIF), chịu trách nhiệm tiếp thị vắc-xin ra nước ngoài đã khẳng định: “Nước Nga đã đúng”.

Ông cho biết họ ủng hộ quyết định của Nga về việc bắt đầu quản lý vắc-xin Sputnik V cho các nhân viên tuyến đầu trong khi quá trình thử nghiệm vẫn đang được tiến hành, đồng thời cho rằng tất cả những hoài nghi về những động thái như vậy đều có động cơ chính trị.

Ông nói: “The Lancet đã làm một công việc rất thiếu khách quan, bất chấp một số áp lực chính trị có thể đã xảy ra”.

Số người được tiêm chủng ở Nga cho đến nay vẫn ở mức thấp. Các nhà chức trách đã chỉ ra một số vấn đề ban đầu trong việc mở rộng quy mô sản xuất, trong khi các cuộc thăm dò cho thấy người Nga không có nhiều nhu cầu tiêm vắc-xin.

Hiệu quả cho người già

Theo bản tóm tắt của Lancet, có 2.144 tình nguyện viên trên 60 tuổi tham gia thử nghiệm, cho thấy hiệu quả 91,8% và không có tác dụng phụ nghiêm trọng nào khi thử nghiệm trên nhóm người lớn tuổi này.

Vắc-xin cũng được chứng minh là có hiệu quả 100% đối với Covid-19 ở mức độ trung bình hoặc nặng, vì không có trường hợp nào như vậy trong nhóm 78 người tham gia bị nhiễm bệnh và có triệu chứng ở 21 ngày sau khi tiêm mũi đầu tiên.

Vắc xin Covid-19 Sputnik V của Nga đạt hiệu quả tới 91,6%. (Ảnh: TASS).

The Lancet cho biết có 4 trường hợp tham gia thử nghiệm tiêm chủng đã tử vong, nhưng không có trường hợp nào được coi là liên quan đến vắc-xin.

Danny Altmann – Giáo sư miễn dịch học tại Đại học Imperial London, cho biết: “Hiệu quả có vẻ tốt, kể cả với những người trên 60. Thật tốt khi có thể bổ sung vào kho vũ khí toàn cầu một loại vắc-xin như vậy.”

Các tác giả của nghiên cứu lưu ý rằng vì các trường hợp Covid-19 chỉ được phát hiện khi những người tham gia báo cáo các triệu chứng, nên cần nghiên cứu thêm để hiểu về hiệu quả của Sputnik V đối với các trường hợp không có triệu chứng và sự lây truyền.

Sputnik V đã được 15 quốc gia, bao gồm Argentina, Hungary và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất chấp thuận và con số này sẽ tăng lên 25 vào cuối tuần tới, Dmitriev của RDIF cho biết.

Quỹ đầu tư quốc gia cũng cho biết việc tiêm chủng bằng Sputnik V sẽ bắt đầu ở hàng chục quốc gia, bao gồm Hungary, Bolivia, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Venezuela và Iran.

Tuy nhiên, cho đến nay, các chuyến hàng lớn của mũi tiêm mới chỉ được gửi đến Argentina với khoảng 500.000 liều, và Bolivia nhận được khoảng 20.000 mũi tiêm.

Quỹ cho biết việc sản xuất để xuất khẩu chủ yếu sẽ do các đối tác sản xuất của RDIF ở nước ngoài tiến hành.

Dmitriev nói rằng việc sản xuất đã bắt đầu ở Ấn Độ và Hàn Quốc, và sẽ ra mắt tại Trung Quốc trong tháng này. Liều dùng thử cũng đã được sản xuất bởi một nhà sản xuất ở Brazil.

Nga cũng đang tiến hành một thử nghiệm lâm sàng quy mô nhỏ đối với phiên bản vắc-xin một liều, các nhà phát triển kỳ vọng sẽ có tỷ lệ hiệu quả từ 73% đến 85%.

Hôm qua, các nhà khoa học Viện Gamaleya cho biết, hiện tại Sputnik V cũng đã được chấp thuận để lưu trữ trong tủ lạnh thông thường, giúp việc vận chuyển và phân phối dễ dàng hơn.

THUÝ HIỀN