Số ca nhiễm Covid-19 ở Ấn Độ giảm nhanh 30/10/2020

(KDTT) – Theo Tạp chí Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ, số ca mắc Covid-19 mới hàng ngày của Ấn Độ đã giảm gần một nửa trong 6 tuần qua. Tuy nhiên, một số các nhà khoa học tin rằng vi-rút vẫn có thể gây ra tình hình phức tạp hơn ở những vùng nông thôn, đặc biệt khi thời tiết bắt đầu lạnh hơn.

Vào tuần trước, Hội đồng gồm các nhà khoa học hàng đầu do chính phủ Ấn Độ bổ nhiệm đã đưa ra một thông điệp lạc quan rằng số người nhiễm Covid-19 trong 6 tuần trở lại đây đã giảm gần một nửa. Mô hình tính toán mới này cũng cho thấy “chúng ta có thể đã đạt được khả năng miễn dịch cộng đồng”, một số thành viên của hội đồng đã viết trong một bài báo được xuất bản trực tuyến bởi Tạp chí Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ.

Và giả sử các biện pháp như giãn cách xã hội, đeo khẩu trang và rửa tay vẫn được duy trì, đại dịch có thể được “kiểm soát vào đầu năm tới”.

Một nhân viên y tế dùng tăm bông để lấy dịch từ một người đàn ông để xét nghiệm Covid-19 bên ngoài một cửa hàng may mặc ở Mumbai. (Ảnh: Sciencemag).

Nhưng các nhà khoa học khác cho biết, mô hình này đã đánh giá quá cao số người đã bị nhiễm bệnh và cảnh báo rằng với nhiệt độ lạnh hơn, cùng một số ngày lễ lớn đang đến gần, Ấn Độ có thể chứng kiến ​​một đợt bùng phát thứ hai.

Giridhar Babu, một nhà dịch tễ học thuộc Tổ chức Y tế Công cộng của Ấn Độ, cho rằng quốc gia đang muốn che giấu một bức tranh phức tạp hơn. Ông tin rằng vi-rút có thể đã bùng phát qua việc mọi người tụ tập đông đúc, và nó sẽ tiếp tục lây lan ở các vùng nông thôn, với tốc độ thấp hơn, trong nhiều tháng: “Chúng tôi vẫn còn một số lượng lớn người để vi-rút đi qua”.

Số ca nhiễm mới hàng ngày ở Ấn Độ đã giảm từ mức cao 90.000 ca mỗi ngày vào giữa tháng 9 xuống dưới 50.000 ca trong tuần này. Số người chết cũng đã giảm, từ mức cao nhất 1275 người mỗi ngày vào giữa tháng 9 xuống còn khoảng 500 người hiện nay.

Những dự đoán đáng khích lệ đến từ Ủy ban chỉ đạo quốc gia, nơi đã mô phỏng quá khứ và tương lai của dịch bệnh ở Ấn Độ theo yêu cầu của chính phủ. Nghiên cứu cho thấy 380 triệu người Ấn Độ đã bị nhiễm bệnh vào giữa tháng 9 và có thể có “các bệnh nhiễm trùng có triệu chứng hoạt động rất thấp” vào cuối tháng 2/2021 nếu các biện pháp kiểm soát vẫn được tiếp tục. (Nghiên cứu cũng kết luận rằng bằng cách làm khá quyết đoán, vụ đóng cửa biên giới ở Ấn Độ vào mùa xuân năm ngoái đã cứu sống 2,6 triệu người).

Tuy nhiên, mô hình này không tính đến sự khác biệt giữa các khu vực về sự lây lan của vi-rút, và hầu hết các trường hợp vẫn chỉ tập trung trong khoảng một nửa của 28 bang ở Ấn Độ, bao gồm cả những bang có các thành phố lớn nơi vi-rút xâm nhập đầu tiên, chẳng hạn như Mumbai.

Babu lưu ý rằng các cuộc khảo sát huyết thanh học – kiểm tra các kháng thể trong dân số để đánh giá tỷ lệ đã bị nhiễm đã phát hiện ra tỷ lệ nhiễm cao hơn nhiều ở các thành phố, và đặc biệt là ở các khu ổ chuột. Ví dụ, các nghiên cứu vào tháng 8 đã tìm thấy kháng thể trong 41% cư dân của các khu ổ chuột ở Mumbai, so với 18% ở những nơi khác trong thành phố. Babu nói: “Những nơi đông đúc có khả năng ủ bệnh và phát bệnh lâu hơn”. Điều này có thể giúp giải thích cho sự chậm lại của các ca nhiễm mới nhưng cho thấy nhiều người vẫn dễ bị nhiễm trùng.

Gautam Menon thuộc Đại học Ashoka, đồng tác giả của một số nghiên cứu mô hình Covid-19, cho biết thêm rằng mô hình này bị “thiếu chủ nghĩa thực tế dịch tễ học” vì nó giả định rằng một phần lớn số người nhiễm bệnh vẫn không có triệu chứng.

Các chuyên gia đồng ý rằng sự lây lan ở các khu vực nông thôn, nơi sinh sống của hơn một nửa dân số, là một thách thức đối với những cơ quan giám sát. Cơ sở hạ tầng y tế ở những khu vực này yếu hơn nên việc điều trị cho bệnh nhân khó khăn hơn nhiều. Và việc xét nghiệm tại nhiều thị trấn và làng nhỏ không hề dễ dàng.

Serosurveys (Một cuộc khảo sát về tình trạng huyết thanh của một mẫu huyết thanh đối với một loạt các chất) đề xuất thử nghiệm chính thức, hiện ở mức 1 triệu mỗi ngày, nhưng số lượng trường hợp thực tế rất ít. Một số tiểu bang phụ thuộc rất nhiều vào xét nghiệm kháng nguyên nhanh, có độ nhạy rộng rãi. Ví dụ, các cuộc thử nghiệm như vậy bao gồm khoảng 90% thử nghiệm ở bang Bihar – vùng nông thôn đông dân nhất, nơi này đã báo cáo tương đối ít các ca mắc. Bên cạnh đó, ở bang có nhiều ca bệnh được báo cáo nhất là Maharashtra, thì 2/3 các xét nghiệm vẫn được thực hiện bằng cách sử dụng xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase đáng tin cậy hơn.

Dữ liệu chi tiết có thể giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về quỹ đạo của đại dịch. T. Jacob John – Cựu trưởng Khoa vi-rút học tại Cao đẳng Y tế Christian, cho biết: “Đại dịch quốc gia là một “mảnh vỡ của trí tưởng tượng thống kê”, có hơn 100 các loại dịch bệnh nhỏ ở các bang và thành phố khác nhau, tăng và giảm vào các thời điểm khác nhau”.

Dữ liệu chi tiết hơn cũng có thể làm sáng tỏ hơn về tỷ lệ tử vong thấp đến khó hiểu của Ấn Độ, điều mà thường được chính phủ quảng bá. Tổng số người chết là hơn 100.000 người, chưa bằng một nửa của Mỹ – quốc gia có khoảng 1/4 dân số Ấn Độ. Tỷ lệ tử vong của Ấn Độ đã giảm trong vài tháng qua và hiện là khoảng 1,5%, so với 2,8% ở Mỹ.

Các lý giải cho tỷ lệ tử vong thấp nằm trong nhóm dân số trẻ của đất nước cho đến các yếu tố chưa được chứng minh như khả năng miễn dịch chéo với các loại vi-rút khác. Nhưng nếu tuổi tác là yếu tố thúc đẩy, tỷ lệ tử vong của Ấn Độ sẽ thấp hơn thực tế, theo một nghiên cứu của các nhà nghiên cứu tại Cục Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Mỹ, người đã sử dụng một mô hình để dự đoán tỷ lệ tử vong ở Ấn Độ dựa trên tỷ lệ tử vong theo độ tuổi ở các nước khác. Ví dụ, nếu tỷ lệ tử vong tuổi cụ thể của Ấn Độ cũng tương tự như của Hàn Quốc, thì tỷ lệ tử vong chung của nó có thể đã chỉ ở mức 0,74% trong tháng 7, chứ không phải vẫn ở mức 2,7%.

Trên thực tế, số người chết vì Covid-19 gần như chắc chắn cao hơn. Tỷ lệ đăng ký khai tử không phải là 100% ở nhiều tiểu bang. Và các cuộc điều tra đã chỉ ra rằng một số tiểu bang còn chưa bao gồm các trường hợp tử vong do nghi ngờ hoặc có thể xảy ra với Covid-19.

Ramanan Laxminarayan – Giám đốc Trung tâm Động lực học Dịch bệnh, Kinh tế & Chính sách, và những người khác đã tìm thấy các mẫu đáng ngạc nhiên trong dữ liệu tử vong. Nghiên cứu về các trường hợp được xác nhận ở hai bang của Ấn Độ cho thấy tỉ lệ tử vong ở những người trên 85 tuổi thấp hơn ở Mỹ, có lẽ vì điều mà Laxminarayan gọi là “được sự sống thiên vị”. Ông nói tuổi thọ trung bình ở Ấn Độ thấp hơn, và những người sống trên 75 tuổi ngay từ đầu có thể có sức khỏe cũng như tình trạng kinh tế xã hội tốt hơn.

Mặt khác, nghiên cứu cho thấy tỷ lệ tử vong cao đáng ngạc nhiên ở những người trẻ hơn. Ví dụ, 9% bệnh nhân mắc Covid-19 độ tuổi từ 40 đến 50 đã tử vong, so với khoảng 2% ở Mỹ. Các điều kiện cơ bản có thể là một lý do, Laxminarayan nói: “Có rất nhiều người có bệnh tiểu đường và tăng huyết áp tiềm ẩn. Ô nhiễm không khí cũng có thể làm tăng tỷ lệ tử vong”.

Một nghiên cứu khác được công bố trong tuần này ước tính rằng việc tiếp xúc lâu dài với ô nhiễm không khí có liên quan đến 15% số ca tử vong do Covid-19 trên toàn cầu.

Ảnh hưởng của ô nhiễm không khí sẽ được nhìn thấy rõ ràng hơn trong vài tháng tới, khi miền bắc Ấn Độ bước vào mùa đông với khói bụi truyền thống. Trong khi đó, việc nới lỏng các biện pháp hạn chế về du lịch và kinh tế có thể gây ra sự gia tăng các ca nhiễm. Các lễ hội tôn giáo đã thúc đẩy “làn sóng” bùng phát mới ở Kerala và các bang khác, nơi đã từng thành công trong việc kiềm chế nhiễm trùng từ rất sớm. Ngay cả Ủy ban chỉ đạo Quốc gia cũng cảnh báo rằng các trường hợp có thể tăng vào tháng 12 nếu các biện pháp phòng ngừa không được thực hiện.

Babu đã  cảnh báo về sự tự mãn trong việc phòng chống đại dịch. Ông nói: “Sự suy giảm các ca nhiễm là có thật và hợp lý, nhưng không nên vui mừng quá sớm. Nó chỉ có nghĩa là những thách thức đầu tiên đã kết thúc và một tập tiếp theo đang bắt đầu”.

MINH HẠ (Theo Sciencemag)