Năm 2017, Việt Nam bị Ủy ban châu Âu (EC) cảnh cáo thẻ vàng vì không tuân thủ quy định chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU). Điều này đồng nghĩa thủy hải sản Việt Nam xuất khẩu sang EU sẽ bị kiểm soát 100% thay vì kiểm tra xác suất, khiến doanh nghiệp mất nhiều chi phí phát sinh.
Từ đó đến nay, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực để gỡ thẻ vàng EC nhằm tạo thuận lợi cho thủy sản Việt Nam xuất khẩu và giảm chi phí cho doanh nghiệp.
Từ tháng 9/2022, Việt Nam mở đợt cao điểm kiểm tra, xử lý vi phạm về khai thác hải sản trái phép, không khai báo và không theo quy định. Các tàu cá phải lắp thiết bị giám sát hành trình. Cảnh sát biển, biên phòng, kiểm ngư, công an địa phương được giao đẩy mạnh tuần tra, xử lý vi phạm trên biển và tại cảng cá.
Phấn đấu mục tiêu đến tháng 10/2023 gỡ cảnh báo “Thẻ vàng”.
Theo đó, về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không theo quy định và không khai báo (IUU), Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương có liên quan tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, hành động quyết liệt thực hiện các nhiệm vụ trước mắt, các giải pháp trọng tâm chống khai thác IUU, chuẩn bị kỹ kế hoạch, nội dung làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu lần thứ 4, phấn đấu mục tiêu đến tháng 10/2023 gỡ cảnh báo “Thẻ vàng”.
Các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Quốc phòng, Ngoại giao và các Bộ, ngành, địa phương liên quan thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 81/QĐ-TTg ngày 13 tháng 02 năm 2023 về “Kế hoạch hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định”.
Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các Bộ, ngành, địa phương có liên quan có giải pháp hiệu quả ngăn chặn, không để tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Bộ Công an khẩn trương củng cố hồ sơ, đưa ra truy tố các đối tượng môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản. Chú trọng phát triển các mô hình chuyển đổi nghề hiệu quả.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang yêu cầu Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ven biển khẩn trương thành lập Kiểm ngư địa phương theo quy định tại Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn liên quan. Phối hợp chặt chẽ với Bộ Quốc phòng ngăn chặn, xử lý không để tàu cá địa phương vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Bên cạnh đó, thực hiện nghiêm công tác quản lý tàu cá; kiểm soát chặt chẽ hoạt động của tàu cá địa phương và tàu cá của tỉnh khác hoạt động tại địa phương; tập trung cao điểm thực thi pháp luật, xử phạt triệt để các hành vi khai thác IUU. Tuân thủ công tác xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác theo quy định. Điều động, luân chuyển, biệt phái đảm bảo bố trí đủ nhân lực, kinh phí thực hiện nhiệm vụ quản lý tàu cá, bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản, chống khai thác IUU.
Về hoàn thiện phần mềm trong công tác chống khai thác IUU, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau trong tháng 8 năm 2023 để hỗ trợ hoàn thiện phần mềm, đồng thời nghiên cứu để nhân rộng áp dụng tại các địa phương.
