Thủ tướng Phạm Minh Chính: “Trong lúc này phải thắt lưng buộc bụng” 07/01/2022

(KDTT) – “Phải khuyến khích, đa dạng hoá thu ngân sách, khen thưởng kỉ luật ra sao để thu ngân sách không bị triệt tiêu. Để không như địa phương sợ thu năm nay cao năm sau Bộ Tài chính lại giao thêm, không biết có hoàn thành được không. Như thế không khuyến khích đổi mới, sáng tạo. Đồng thời, cần giảm những khoản chi không cần thiết. Trong lúc này phải thắt lưng buộc bụng chứí không thể chi tiêu thoải mái được” – Thủ tướng phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác tài chính-ngân sách do Bộ Tài chính tổ chức ngày 6/1.

Tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính dành nhiều thời gian phân tích thêm về những điểm chung so với mọi năm, điểm khác và điểm mới nổi bật của năm 2021.

Về điểm chung, chúng ta đang xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Chúng ta tiếp tục bổ sung, hoàn thiện lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội tại Việt Nam, lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực của sự phát triển, không đánh đổi an sinh xã hội, tiến bộ và công bằng để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Thủ tướng đề nghị ngành tài chính nghiên cứu, vận dụng sáng tạo, hiệu quả các quan điểm này trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.

Điểm khác trong năm 2021, chúng ta đã chuẩn bị chu đáo và tổ chức rất thành công Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, bầu cử Quốc hội, HĐND các cấp và kiện toàn nhân sự các chức danh lãnh đạo các cơ quan nhà nước. Điểm mới trong năm 2021 là dịch bệnh diễn biến phức tạp trên thế giới, nước ta trải qua 2 đợt bùng phát dịch bệnh Covid-19 kéo dài với biến chủng Delta lây lan nhanh hơn chủng cũ nhiều lần và hết sức nguy hiểm.

Thủ tướng cho rằng, trong năm 2021, chúng ta đạt được nhiều kết quả quan trọng, khá toàn diện trên các lĩnh vực. Độc lập, chủ quyền được giữ vững, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, đối ngoại đạt thành tích rất quan trọng, nhất là ngoại giao vaccine, giúp chúng ta “đi sau về trước” về tiêm chủng vaccine.

Nhờ chuyển hướng chiến lược kịp thời, GDP quý IV tăng mạnh, đạt 5,22% sau khi giảm 6,02% trong quý III, đưa GDP cả năm tăng 2,58%, cao hơn năm 2020 trong bối cảnh dịch bệnh rất phức tạp. Lạm phát được kiểm soát, mặt bằng lãi suất giảm, tỷ giá ổn định, đồng Việt Nam tăng giá, dự trữ ngoại hối tăng 10%, bội chi ngân sách thấp hơn chỉ tiêu Quốc hội giao.

Các cân đối lớn được bảo đảm, “thu đủ chi, xuất đủ nhập, làm đủ ăn, các chỉ tiêu này đều có dư, năng lượng được bảo đảm, thị trường lao động phục hồi rất nhanh sau khi bị đứt gãy”. Trong đó, thu ngân sách cao hơn năm 2020 và tăng gần 180.000 tỷ đồng so với dự toán. Đặc biệt, chúng ta đã dành gần 71.500 tỷ đồng hỗ trợ 742.000 lượt người sử dụng lao động, 42,8 triệu người lao động; xuất cấp trên 158.000 tấn gạo hỗ trợ người dân gặp khó khăn.

Việt Nam có nhiều tiến bộ về chuyển đổi số, trong đó có lĩnh vực tài chính. Kinh tế internet Việt Nam ước đạt 21 tỷ USD năm 2021 (khoảng 5,8% GDP năm 2021), tăng 31% so với năm 2020. Giải ngân vốn FDI cả năm 2021 đạt gần 20 tỷ USD.

Chúng ta cũng tập trung hoàn thiện thể chế. Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 2 luật và xem xét, cho ý kiến 6 dự án Luật. Chính phủ xem xét, cho ý kiến, thông qua đối với 23 đề nghị xây dựng luật; ban hành 74 văn bản quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh; ban hành 200 nghị quyết, 153 nghị định. Thủ tướng Chính phủ ban hành 42 quyết định quy phạm pháp luật; 36 chỉ thị.

Phân tích thêm về việc ban hành nhiều văn bản như vậy, Thủ tướng nêu rõ: “Thực tiễn có cái khác, cái mới thì quy định pháp luật phải đi theo, nhất là để đáp ứng công tác phòng chống dịch và bảo đảm an sinh xã hội, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh. Thực tiễn diễn biến hằng ngày, việc quản lý xã hội phải thay đổi phù hợp, bởi mọi hoạt động phải tuân theo hiến pháp và pháp luật”.

Bên cạnh đó, Thủ tướng phân tích thêm một số khó khăn, thách thức, tồn tại, hạn chế của ngành trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp. Cụ thể, sức ép lạm phát cao, nhất là chi phí đầu vào, logistics. Vốn đầu tư toàn xã hội tăng thấp. Vốn đầu tư công giải ngân chậm. Thu ngân sách tăng so với năm 2020 nhưng chưa cao, nhiều khoản thu chưa bền vững như tăng thu từ chứng khoán, bất động sản, dầu thô…, việc xây dựng dự toán đã sát tình hình chưa là vấn đề phải suy nghĩ và có giải pháp hạn chế rủi ro, đa dạng hóa nguồn thu. Áp lực thâm hụt ngân sách gia tăng. Số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh tăng 18% so với năm trước, doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong hoạt động. Nợ thuế, trốn thuế có xu hướng tăng.

Đặc biệt, Thủ tướng nhấn mạnh: “Phân bổ thu chi thế nào cho hợp lý, khen thưởng, kỷ luật thế nào để khuyến khích các địa phương trong thu ngân sách, chính sách nào để phân bổ nguồn lực cho các địa phương một cách công bằng, minh bạch. Phải có chính sách khuyến khích thu, phải có tiêu chí phân bổ ngân sách công bằng, hạn chế tiêu cực, chạy chọt. Phải đầu tư công sức nghiên cứu để khắc phục hạn chế, bất cập”. Thủ tướng lưu ý, phải tránh tình trạng địa phương có thể thu nhiều hơn nhưng lại không muốn thu để tránh bị áp dự toán thu năm sau cao hơn.

Năm 2022, Thủ tướng nêu rõ, dự báo tình hình có thời cơ và thuận lợi nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn, với những khó khăn nội tại kéo dài nhiều năm cần tiếp tục giải quyết và những điểm mới, điểm khác rất khó dự đoán. Phải xác định như vậy để xác định mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp có tính khả thi, phù hợp.

Trước hết, phải căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn để cụ thể hóa, thể chế hóa Nghị quyết Đại hội XIIII của Đảng, triển khai 6 quan điểm, trọng tâm chỉ đạo điều hành và 12 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đã được Chính phủ xác định trong thực hiện nhiệm vụ năm 2022. Khắc phục bằng được, hiệu quả những hạn chế, yếu kém bất cập đã được chỉ ra. Bám sát thực tiễn, xuất từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo để điều chỉnh, thực hiện những công việc chưa dự báo hết được. Nắm chắc tình hình, tham mưu chiến lược, không để bị động bất ngờ về các vấn đề liên quan tới tài chính, ngân sách.

Thủ tướng yêu cầu, ngành tài chính cần xuất phát từ thực tiễn, lắng nghe ý kiến địa phương, các bộ ngành, tập trung đẩy mạnh 3 khâu đột phá chiến lược về thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực, đặc biệt là xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách để tháo gỡ các vướng mắc của doanh nghiệp và người dân.

Thủ tướng yêu cầu phối hợp nhịp nhàng, hiệu quả giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, chính sách này phải nâng đỡ, thúc đẩy chính sách kia, hết sức tránh lợi ích cục bộ, chính sách này mâu thuẫn, cản trở chính sách kia.

Cùng với đó, phải tìm biện pháp tăng thu, tiết kiệm chi, “trong lúc này phải thắt lưng buộc bụng”, rà soát kỹ, cắt giảm các khoản chi không cần thiết, kiểm soát bội chi, quản lý nợ công theo hướng có thể tăng bội chi để phục hồi và phát triển kinh tế nhưng bảo đảm cân đối phù hợp tình hình, không vung tay quá trán cũng không quá thận trọng. “Làm sao dòng vốn tín dụng, dòng tiền ngân sách phải đi vào đúng chỗ, kích thích, tạo động lực mới cho nền kinh tế. Muốn đạt được điều này phải làm trên cơ sở khoa học, dữ liệu thống kê thật tốt”, Thủ tướng nêu rõ.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu phân tích, làm rõ những hạn chế, bất cập để làm tốt hơn công tác quản lý tài sản công, cổ phần hóa doanh nghiệp, chống tiêu cực, ách tắc. Tập trung thực hiện kế hoạch tái cấu trúc, cổ phần hóa, tăng cường quản lý tài chính, nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhà nước; tận dụng thời cơ thị trường thuận lợi để đẩy nhanh quá trình thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp…

Đẩy mạnh cải cách hành chính, hiện đại hóa, cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, thúc đẩy chuyển đổi số, xây dựng chính phủ điện tử phục vụ người dân, doanh nghiệp, nâng cao tính minh bạch, chống thất thoát thuế, hướng tới thực hiện mục tiêu theo Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2030.

“Trên tinh thần hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro, khi nào khó khăn thì nhà nước chia sẻ, giảm thuế, giảm phí cho doanh nghiệp, khi thuận lợi thì doanh nghiệp phải thực hiện nghiêm các nghĩa vụ”, Thủ tướng lưu ý.

Theo KDPT