Phù hợp với thông lệ và luật pháp quốc tế
Liên quan đến trách nhiệm của ngân hàng thương mại, Khoản 2, điều 27, Luật Quản lý thuế quy định: trách nhiệm của ngân hàng thương mại trong việc cung cấp thông tin về số hiệu tài khoản theo mã số thuế của người nộp thuế khi mở tài khoản và khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế phải nộp theo quy định pháp luật về thuế của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử có phát sinh thu nhập từ Việt Nam.
Căn cứ theo quy định tại Luật Quản lý thuế, Nghị định số 126 (Khoản 2, Khoản 3 Điều 30) quy định: Ngân hàng thương mại có trách nhiệm cung cấp các thông tin về tài khoản thanh toán của người nộp thuế mở tại ngân hàng cho cơ quan quản lý thuế. Khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế phải nộp của nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số với tổ chức, cá nhân ở Việt Nam (sau đây gọi là nhà cung cấp ở nước ngoài)…
Ngoài ra, ngày 27.9.2019, Bộ Tài chính đã có Tờ trình số 137/TTr-BTC báo cáo Thủ tướng Chính phủ về Đề án Mở rộng cơ sở thuế và chống xói mòn nguồn thu ngân sách nhà nước nhằm thực hiện chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về giải pháp cơ cấu lại nguồn thu Ngân sách Nhà nước.
Trên cơ sở phê duyệt của Lãnh đạo Chính phủ tại công văn số 11001/VPCP-KTTH ngày 2.12.2019 của Văn phòng Chính phủ giao Bộ Tài chính: “Phê duyệt, tổ chức thực hiện ngay các giải pháp liên quan đến công tác hành thu tại Đề án theo chức năng, thẩm quyền và quy định của pháp luật”, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 276/QĐ-BTC ngày 28.2.2020 để tổ chức thực hiện các giải pháp liên quan đến công tác quản lý thuế tại Đề án Mở rộng cơ sở thuế và chống xói mòn nguồn thu ngân sách nhà nước giai đoạn từ năm 2020 đến năm 2025 như: xây dựng các Thông tư hướng dẫn Luật quản lý thuế số 38/2019/QH14; xây dựng quy trình đăng ký thuế đối với hoạt động thương mại điện tử, hoạt động kinh tế số; xây dựng cơ chế đơn giản hóa tuân thủ kê khai xác định giá giao dịch liên kết, phù hợp với cơ chế quản lý theo rủi ro; tiếp tục thực hiện giải pháp chống thất thu đối với doanh nghiệp ngoài quốc doanh và hộ kinh doanh.
Theo ông Đặng Ngọc Minh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Luật Quản lý thuế có quy định cụ thể về trách nhiệm của các ngân hàng thương mại trong việc cung cấp thông tin về số hiệu tài khoản theo mã số thuế của người nộp thuế khi mở tài khoản và khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế của tổ chức, cá nhân ở nước ngoài hoạt động kinh doanh thương mại điện tử có phát sinh thu nhập từ Việt Nam. Do đó, việc yêu cầu các ngân hàng thương mại phải cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng của người nộp thuế là cần thiết và phù hợp với các thông lệ và luật pháp quốc tế.
Cũng theo ông Đặng Ngọc Minh, từ 2016, các ngân hàng thương mại đã có khả năng theo dõi, cung cấp các thông tin tài khoản. Do vậy, hiện Chính phủ yêu cầu thông tin trong nước không có gì quá khó khăn. “Ngành Thuế chỉ yêu cầu cung cấp thông tin trong 1 số trường hợp cụ thể”, ông Minh nhấn mạnh.
Kiểm soát chặt giao dịch thương mại xuyên biên giới
Theo ông Lưu Đức Huy – Vụ trưởng Vụ Chính sách cho biết, Nghị định số 126/2020/NĐ-CP gồm 9 chương, 44 điều; có hiệu lực từ 5.12.2020. Nghị định này cụ thể hóa một số điều của Luật Quản lý thuế (ngoại trừ nội dung về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết, áp dụng hóa đơn, chứng từ, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế và hóa đơn, hải quan)
Với quy định ngân hàng thương mại khấu trừ, nộp thay nghĩa vụ thuế phải nộp của nhà cung cấp ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số với tổ chức, cá nhân ở Việt Nam (gọi chung là nhà cung cấp ở nước ngoài), đại diện Tổng cục Thuế cho biết, quy định này chỉ áp dụng với nhà cung cấp nước ngoài không thực hiện đăng ký thuế, nộp thuế tại Việt Nam; và cũng chỉ thực hiện đối với bên mua hàng là các cá nhân.
“Đối với tổ chức mua hàng hóa của các nhà cung cấp nước ngoài này thì sẽ phải tự khấu trừ nghĩa vụ thuế, còn riêng đối với cá nhân thì thông qua biện pháp khấu trừ”, ông Lưu Đức Huy cho biết.
Theo đại diện Tổng cục Thuế, các giao dịch thương mại điện tử xuyên biên giới được dự báo sẽ tăng mạnh trong những năm tới, do đó, nếu kiểm soát tốt vấn đề nộp thuế, đây sẽ là nguồn thu không nhỏ cho ngân sách nhà nước trong bối cảnh nguồn thu đang suy giảm.
Đại diện Tổng cục Thuế cũng cho rằng, trước mắt, việc yêu cầu ngân hàng thương mại cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng của người nộp thuế sẽ chưa thể thực hiện đại trà mà Tổng cục Thuế sẽ khoanh vùng nhóm đối tượng, tập trung vào người có những giao dịch thương mại điện tử thường xuyên và giao dịch liên kết xuyên biên giới mà phía cơ quan thuế đã có đầy đủ cơ sở dữ liệu.
Có thể thấy, nghị định 126 được ban hành nhằm hoàn thiện cơ chế, chính sách về hóa đơn, chứng từ. Đây cũng là giải pháp chống xói mòn cơ sở tính thuế, chống chuyển lợi nhuận, ngăn ngừa trốn, tránh thuế.
LÊ HÙNG
