Mưu sinh mùa lũ cạn 04/11/2020

(KDTT) – Thời gian này, trong khi miền Trung lao đao vì lũ lụt lịch sử, cuốn trôi tài sản và thiệt hại tới tính mạng con người, thì người dân miền Tây nam bộ lại khốn đốn mưu sinh vì năm nay nước lũ về rất thấp.

Đìu hiu giăng lưới đợi cá.

Mùa lũ năm nay, đồng bằng sông Cửu Long đón lượng nước thấp lịch sử. Bên cạnh ảnh hưởng của biến đổi khí hậu thì việc xây dựng quá nhiều đập thủy điện ở thượng nguồn và các phụ lưu đã giữ lại hơn một nửa lượng nước của dòng chảy. Tuy nhiên, vào giữa mùa lũ, do tình hình quá sức chứa, đe dọa đập thủy điện ở lưu vực thượng nguồn các dòng sông phía tây Trung Quốc, cùng với việc quá tải các đập ở Lào, các nước này đã đột ngột xả lũ để cứu đập. Do đó, nước về đồng bằng Tây nam bộ dâng cao đột ngột trong mấy ngày. Tuy vậy, nhìn chung mực nước mùa lũ năm nay vẫn thấp.

Thưa thớt những cây hẹ, sản vật mùa nước lũ miền Tây.

Mặc dù có nước về, nhưng việc có tới hơn 50 con đập thủy điện ngăn dòng đã khiến môi trường tự nhiên bị xáo trộn, dòng di cư của các loài sinh vật bị cản trở, một số loài đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, dẫn lượng thủy sản về theo con nước năm nay không tương xứng, chất lượng nước cũng không giàu phù sa như các năm.

Năm nay cá, tôm về ít, các ngư phủ miền Tây đã phải bỏ sông, bỏ đồng đi làm việc khác. Nổi bật nhất trong các sản vật sông nước đó là cá linh non, nhưng năm nay laoif cá này về đồng trễ hơn 2 tháng so với mọi năm, và sản lượng giảm đáng kể. Trong mùa lũ nhưng ở các chợ quê gom hết cũng chỉ được vài kilogam.

Cá Linh non về đồng trễ và giảm sản lượng đáng kể.

Tương tự, bông súng năm nay cũng không nhiều, vì nước thấp nên thân súng vươn không cao. Cây Hẹ nước tự nhiên, mọc lên từ mầm trong con nước lũ của vùng Đồng Tháp Mười khu vực tỉnh Long An, Đồng Tháp năm nay giảm sản lượng đáng kể.

Mọi năm, những con nước lớn ngậm đầy phù sa và mang đầy cá tôm cũng như các mầm thực vật về cho đồng bằng châu thổ, giúp người dân mưu sinh suốt từ tháng 7 đến tháng 11, nhưng năm nay chỉ còn có thể trông chờ vào con nước tháng 9, trong khi đó chưa hết tháng 10 các sông đã gần như hết nước. Giờ đây, người dân chỉ còn có thể nhặt nhạnh lại những con cá kẹt trong đăng, mót những cọng bông súng hay nhổ sạch những gốc hẹ nước cuối cùng để mưu sinh mùa nước lũ. Hình ảnh về một miền Tây trù phú sản sông nước vật đang dần mất đi vì lũ cạn.

Hái Bông Súng tự nhiên vào mùa lũ.

Nước về không nhiều, không ổn định cùng với việc thiếu phù sa là dấu hiệu đe dọa cho những mùa màng sắp tới cũng như khả năng sạt lở tại nhiều điểm trong lưu vực sông. Bên cạnh việc thiếu nước ngọt rửa trôi trong đất, dự kiến mùa khô tới đây, nước mặn sẽ càng xâm nhập sâu hơn, ảnh hưởng nặng nề đến vựa lúa, vựa thủy sản, tác động trực tiếp đến an ninh lương thực thế giới. Hy vọng trong tương lai, điều kỳ diệu sẽ đến với sông Mê-kông, nếu không nó sẽ dần trở thành con sông chết vì thiếu nước.

TRUNG HIẾU